Παρασκευή 17 Μαρτίου 2017

Οι δράκοι στην Ελληνική μυθολογία: Από τη Λερναία Ύδρα στο Λάδωνα

«Καλό το παραμύθι σου αλλά δεν έχει… δράκο». 
Μια γνωστή και χιλιοειπωμένη ελληνική παροιμία, η οποία χρησιμοποιείται ειρωνικά για να δείξουμε πως η… ψεύτικη ιστορία που μόλις ακούσαμε, δεν ήταν αρκετή για να μας πείσει!
 Ωστόσο, δεν είναι τυχαίο ότι προκειμένου να αποδείξουμε πως η εξιστόρηση, της οποίας γίναμε μάρτυρες, δεν ήταν… πετυχημένο παραμύθι, «παραπονιόμαστε» για την έλλειψη ενός δράκου, που αποτελεί ίσως το αρχαιότερο, και πιο γνωστό τέρας σε όλες τις ιστορίες της Υφηλίου.
 Γράφει ο Χάρης Αποστολόπουλος
Ωστόσο, τι είναι αυτό που κάνει τους δράκους τόσο δημοφιλείς ώστε να είναι υπαρκτοί σε όλες τις θρησκείες, τις μυθολογίες, τις λαογραφίες και τις δοξασίες σε κάθε γωνιά της Γης;
Μολονότι δεν υπάρχει καμία επιστημονική απόδειξη υπέρ της ύπαρξής τους, το ερώτημα είναι πώς κατάφεραν να κυριαρχήσουν στις παραδόσεις των ανθρώπων χωρίς στην ουσία να είναι υπαρκτά όντα; Μήπως η ανάγκη των θρησκειών να επιβληθούν σε ένα κόσμο που το μαγικό πάντα ήταν συνώνυμο του τρομακτικού, κατάφερε να δημιουργήσει αυτά τα “τέρατα” που αντιπροσώπευαν το κακό;  Ή μήπως οι κλιματικές αλλαγές σε συνδυασμό με τη μανιώδη προσπάθεια των ανθρώπων να κυνηγήσουν και να εξολοθρεύσουν κάθε τι διαβολικό, συνέβαλαν στο να χαθεί κάθε έγκυρη απόδειξη για την ύπαρξη τους;


Το μόνο σίγουρο είναι ότι οι δράκοι φαντάζουν μαγικοί και μυστήριοι στα μάτια των ανθρώπων και αυτός είναι ο βασικός λόγος που κινούν το ενδιαφέρον μας εδώ και τόσους αιώνες.
Από λίγο έως πολύ, οι δράκοι όπως περιγράφονται σε κάθε θρύλο ή ιστορία, μοιάζουν αρκετά· πρόκειται για μεγάλα ερπετόμορφα πλάσματα, συνήθως φτερωτά με 4 πόδια, λέπια, νύχια, κέρατα και ουρά φιδιού. Σχεδόν όλες οι δοξασίες υποστηρίζουν πως είχαν τη δυνατότητα να εκτοξεύουν φωτιά ενώ παρουσιάζονται ως πανέξυπνα, άπληστα, σαρκοφάγα όντα τα οποία συνήθιζαν να ζουν σε σκοτεινά απομονωμένα μέρη, όπως σε σπηλιές, συχνά φυλάσσοντας κάτι πολύτιμο.

Επειδή οι αναφορές στα θρυλικά αυτά πλάσματα, απαντώνται σε κάθε πολιτισμό του πλανήτη και η απαρίθμησή τους θα ισοδυναμούσε με… προσπάθεια καταμέτρησης των φολίδων στην πλάτη τους, το EThe Magazine του EleftherosTypos.gr, κατέγραψε όλες τις περιπτώσεις δράκων που συναντάμε στην ελληνική μυθολογία και σας τις παρουσιάζει!
Στην αρχαία ελληνική μυθολογία αντίθετα οι δράκοι παρουσιάζονταν ως τρομερά τέρατα είτε θαλάσσια είτε ερπετά.  Η λέξη δράκων προέρχεται από την αρχαία ελληνική λέξη δέρκομαι που σημαίνει βλέπω καθαρά. Οι πιο γνωστοί δράκοι ήταν η Λερναία Ύδρα, ο Πύθων, ο Εσπέριος δράκων (Λάδων), ο Κυχρείδης, ο Κολχικός δράκων που προστάτευε το Χρυσόμαλλο Δέρας και ο Υιός του Άρεως ο οποίος φρουρούσε την Αρεία πηγή της Θήβας.
Λερναία Ύδρα: Καρπός του έρωτα του Τυφώνα και της Έχιδνας, ήταν γιγάντιο υδρόβιο ερπετό με εννέα κεφάλια, το οποίο ζούσε στους βάλτους της Λέρνας. Ο Ηρακλής στα πλαίσια των δώδεκα άθλων εστάλη να το εξοντώσει, αλλά για κάθε κεφάλι που έκοβε φύτρωναν δύο στην θέση του. Έτσι με την βοήθεια του Ιόλαου μετά από κάθε αποκεφαλισμό καυτηρίαζε την πληγή, ώστε να αποφεύγεται η αναγέννηση των κεφαλών. Κατά την διάρκεια του άθλου εξόντωσε επίσης και ένα καβούρι το οποίο προκειμένου να βοηθήσει την Λερναία Ύδρα, κατά την διάρκεια της μάχης του δάγκωνε την φτέρνα. Τόσο ο δράκων όσο και το καβούρι τοποθετήθηκαν από την Ήρα στους αστερισμούς δημιουργώντας την Ύδρα και τον Καρκίνο.

Κολχικός δράκων: Προήρχετο από τον Τυφώνα και την Γαία ή την Έχιδνα και ήταν άγρυπνο γιγαντιαίο ερπετό που φρουρούσε το χρυσόμαλλο δέρας στο ιερό άλσος του Άρη στην Κολχίδα. Όταν ο Ιάσονας και οι Αργοναύτες πήγαν να πάρουν το δέρας, το τέρας είτε σκοτώθηκε από τον Ιάσονα, είτε υπνωτίσθηκε από την μάγισσα Μήδεια. Σε μια άλλη εκδοχή της ιστορίας (η οποία απεικονίζεται μόνο σε ζωγραφική αμφορέων) ο Ιάσων πρώτα καταβροχθίσθηκε από το τέρας και μετά ξεράστηκε. Τα δόντια του δράκου συγκεντρώθηκαν από το βασιλιά Αιήτη για τις μαγικές τους ιδιότητες και ένας από τους άθλους που ανέθεσε στον Ιάσονα ήταν η σπορά των δοντιών χρησιμοποιώντας άροτρο που το έσυραν ταύροι με πύρινη αναπνοή. Από την σπορά «φύτρωσε» μια φυλή πολεμιστών…..οι Σπαρτοί. Συναφώς από τα δόντια του συγγενικού Ισμένιου δράκοντα της Θήβας, που είχαν σπαρθεί από τον Κάδμο, φύτρωσε μια παρόμοια πολεμική φυλή (Σπαρτοί).

Κυχρείδης δράκων: Γιός της Γαίας, ήταν τέρας που τρομοκρατούσε το νησί της Σαλαμίνας και εκδιώχθηκε από τον βασιλέα της Σαλαμίνας Κυχρέα (γιό του Ποσειδώνα και της Σαλαμίνας). Κατόπιν «μετακόμισε» στην Ελευσίνα όπου έκτοτε συντρόφευε την θεά Δήμητρα.
Πύθων: Γιγάντιο ερπετό το οποίο είχε ορισθεί από την μητέρα του Γαία να φυλάσσει το μαντείο των Δελφών. Υπάρχει επίσης η εκδοχή να γεννήθηκε από την λάσπη που έμεινε μετά τον μεγάλο κατακλυσμό του Δευκαλίωνα. Όταν ο Απόλλων διεκδίκησε το μαντείο σκότωσε τον Πύθωνα με τα βέλη του. Έκτοτε η ιέρεια και οι τελετές ονομάσθηκαν Πυθία και Πύθεια αντίστοιχα, από το νεκρό και σάπιο σώμα του τέρατος (πύθειν=σαπίζει). Σύμφωνα με ορισμένους ο Απόλλων σκότωσε το τέρας προκειμένου να εκδικηθεί για την μητέρα του Λητώ, η οποία κυνηγήθηκε ανελέητα από τον Πύθωνα κατά τη διάρκεια της εγκυμοσύνης της.

Ισμένιος δράκων (ή Αιώνιος): Γιός του Άρη, ήταν γιγάντιο ερπετό το οποίο φύλασσε την πηγή του Ισμένου στην Θήβα. Όταν ο Κάδμος πήγε στην πηγή για να υδροδοτήσει την νεοϊδρυθείσα Θήβα, σκότωσε τον δράκοντα χρησιμοποιώντας μία πέτρα. Η θεά Αθηνά συνέστησε στον Κάδμο να σπείρει τα δόντια του δράκοντα προκειμένου να φυτρώσουν πολεμιστές (Σπαρτοί) εκ των οποίων οι πέντε έγιναν και οι πρώτοι άρχοντες των Θηβών. Ο πατέρας του δράκοντα Άρης…..αργότερα εκδικήθηκε τον θάνατο του μεταμορφώνοντας τον Κάδμο και την γυναίκα του Αρμονία σε ερπετά.
Εσπέριος δράκων (Λάδων): Ο Λάδων ήταν γιός του Φόρκεως (Φόρκυς=θεός της θάλασσας) και της Κητούς, ή του Τυφώνα και της Έχιδνας. Ήταν εκατοντακέφαλο ερπετό το οποίο φύλασσε τα μήλα των Εσπερίδων και βασάνιζε τον Τιτάνα Άτλαντα ενώ αυτός κρατούσε τον ουρανό στους ώμους του. Το τέρας σκοτώθηκε από τον Ηρακλή και τοποθετήθηκε στον αστερισμό του Δράκοντα.

Δράκων της Νεμέας: Γιος της Γαίας, ήταν γιγάντιος δράκων (ή ερπετό) που φύλασσε το άλσος του Δία στην Νεμέα. Όταν ο Οφέλτης (νεογνό…γιος του βασιλέα της Νεμέας Λυκούργου) αφέθηκε στο γρασίδι από την Υψιπύλη η οποία ήταν τροφός του, ενώ αυτή οδηγούσε τον στρατό των «Επτά επί Θήβαις» σε μία γειτονική πηγή, ο δράκοντας κατασπάραξε το νεογνό. Αργότερα καθιερώθηκαν τα Νέμεα (αγώνες) προς τιμήν του βρέφους και του Διός.
Οφιογενεικός Δράκων: Πιθανώς γιός της Γαίας, ήταν ερπετό της βόρειο ανατολικής Μυσίας το οποίο ζευγάρωσε με μια κοπέλα ονόματι Χαλία ενώ αυτή επισκεπτόταν το ιερό αλσύλιο της θεάς Αρτέμιδος. Η Χαλία γέννησε έναν γιό τον οποίον ονόμασε Οφιογένη, οι απόγονοι του οποίου κατοίκησαν την περιοχή.
Σύμφωνα με τον Κράτη Μαλλώτη (αρχαίο στωικό φιλόσοφο, κατασκευαστή της υδρογείου σφαίρας) και τον Μάρκο Τερέντιο Βάρρωνα (Ρωμαίο πολιτικό και συγγραφέα) στην περιοχή Πάριον του Ελλησπόντου υπήρχε μια φυλή η οποία ονομαζόταν Οφιογενείς και η οποία είχε την ικανότητα να θεραπεύει κάθε δηλητηριώδες δάγκωμα ερπετού μόνο με το άγγιγμά τους.
Χίμαιρα: Μια άλλη κατηγορία δράκου και η Χίμαιρα, η οποία είχε πύρινη ανάσα και υβριδικό σώμα αποτελούμενο από στοιχεία λέοντα – ερπετού και αίγας (κατσίκας).
Η Χίμαιρα ήταν από τον Τυφώνα και την Έχιδνα και τρομοκρατούσε την περιοχή της Φρυγίας στην Ανατολία (κατ’ άλλους ως κατοικία αναφέρονται η Λυκία, η Κόρινθος, η Ινδία και η Σικυώνα). Ήταν πολύμορφο τέρας, με σώμα και κεφαλή λέοντα στο πίσω μέρος της οποίας φύτρωνε κεφάλι κατσίκας. Είχε επίσης μαστούς κατσίκας και ουρά ερπετού.

Τον δράκοντα εστάλη να σκοτώσει ο Βελλερεφόντης ιππεύοντας το ιπτάμενο άλογο Πήγασο, κατόπιν εντολής του βασιλέα της Λυκίας Ιοβάτη. Ο ήρωας σκότωσε το τέρας εκσφενδονίζοντας μολύβι στο φλεγόμενο λαιμό της με αποτέλεσμα να προκαλέσει ασφυξία.
Απόγονοι της Χίμαιρας από την συνεύρεσή της με τον Όρθο (σκύλος με δύο κεφάλια απόγονος του Τυφώνα και της Έχιδνας) ήταν ο λέων της Νεμέας και η Σφίγγα. Η Χίμαιρα ταυτίζεται με τον αστερισμό του Αιγόκερου.
Έχιδνα: Προήρχετο από τον Φόρκυ και την Κητώ (Ησίοδος «Θεογονία») ή από τον Τάρταρο και την Γαία (Απολλόδωρος) και ήταν δράκαινα με κεφαλή και στήθος γυναίκας. Ίσως να εκπροσωπούσε τις φθορές της γης, όπως: σήψη, λάσπη, βάλτους, ασθένειες κ.λ.π.
Συχνά εξομοιώνεται με τον Πύθωνα (αναφέρθηκε στην κατηγορία των δρακόντων). Ορισμένοι την αποκαλούν Ταρτάρια μύραινα (είδος ψαριού) και την συσχετίζουν με τα σκοτεινά, βαλτώδη Τάρταρα στα έγκατα της γης. Ο Ησίοδος την εμφανίζει ως κόρη τερατόμορφου θαλάσσιου θεού.
Σε όλες τις περιπτώσεις παρουσιάζεται ως σύντροφος του Τυφώνα (δαίμονας των θυελλωδών ανέμων) και μαζί γέννησαν μια σειρά τεράτων τα οποία τρομοκράτησαν την γη.
Αργεία Έχιδνα: Προήρχετο από τον Πείρανθο (γιός του βασιλέα Άργου) και της Στίγγας (Επιμενίδης – Παυσανίας) ή του Τάρταρου και της Γαίας (Απολλόδωρος).

Με την Αργεία Έχιδνα ορισμένες φορές ταυτίζεται η Έχιδνα των Αριμασπών (θρυλικός λαός της βόρειας Φρυγίας οι οποίοι έσωσαν τους Αργοναύτες από τρικυμία)
Ποινή: Προήρχετο πιθανώς από τον Άδη (Στάτιος «Θηβαίδα»). Είχε παρόμοια εμφάνιση με την Έχιδνα και στάλθηκε από τον θεό Απόλλωνα να τιμωρήσει το Άργος για τον άδικο χαμό του γιού του Λίνου (γιός του Απόλλωνα και της Ψαμάθης……κόρης του βασιλέα του Άργους Κροτώπου…..η οποία φοβούμενη τον πατέρα της έδωσε τον Λίνο σε βοσκούς για να τον αναθρέψουν, με αποτέλεσμα όταν ενηλικιώθηκε να χάσει την ζωή του από τσοπανόσκυλα).
Η Ποινή τρομοκρατούσε το Άργος αρπάζοντας τα παιδιά από τις μητέρες και τελικά σκοτώθηκε από τον Κόροιβο (ήρωα του Άργους).

     eleftherostypos.gr
ΠΗΓΗ meresparaxenes

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου